Kleuters staan bekend om hun energieke en nieuwsgierige persoonlijkheden, en de sociale ontwikkeling van kleuters is net zo belangrijk als hun cognitieve en fysieke ontwikkeling. Sociale vaardigheden bij kleuters zijn belangrijk in de jonge jaren om te kunnen samenspelen en samenwerken met andere kinderen en om het contact met volwassenen positief te laten verlopen. In dit artikel bespreken we waarom de sociale ontwikkeling van kleuters belangrijk is, op welke manieren je de sociale vaardigheden van je kleuter kunt verbeteren en hoe je de sociale-emotionele ontwikkeling van je kleuter kunt stimuleren.
Dit is waarom de sociale ontwikkeling van kleuters belangrijk is
De sociale ontwikkeling van kleuters is cruciaal voor hun succes in het leven. Tijdens de kleuterjaren leren kinderen de basisvaardigheden die nodig zijn om sociale relaties aan te gaan en te onderhouden, zoals het delen van speelgoed, leren beurten te verdelen en het maken van vriendjes en vriendinnetjes. De ontwikkeling van sociale vaardigheden heeft invloed op de relaties van je kind en daarnaast is een positieve sociale ontwikkeling ook helpend om te slagen op school en later op het werk van je kind. Kinderen die goed kunnen samenwerken en communiceren met anderen, hebben vaak een succesvoller verloop op school.
Op welke manieren kan je de sociale vaardigheden van je kleuter verbeteren?
Het brein van de kleuter is volop in ontwikkeling. Het brein maakt grote stappen in taal, maar een kleuter is vaak nog niet in staat om oorzaak-gevolg te kunnen zien. Ze kunnen vaak wel zeggen wat ze vinden en wat ze willen, maar dit nog niet altijd uitvoeren. Het is goed om hier als ouder rekening mee te houden, zodat je je kind niet overvraagt.
Er zijn verschillende manieren om de sociale vaardigheden van je kleuter te verbeteren, zoals:
- Laat je kind tijd doorbrengen met andere kinderen: Geef je kind mogelijkheden om samen te spelen met andere kinderen. Speeltijd biedt kinderen de kans om sociale vaardigheden te ontwikkelen, zoals delen en communiceren. Help je kind, als je kind het nog lastig vindt, zodat je kind groeit in het ontwikkelen van sociale vaardigheden. En moedig je kind aan om deel te nemen aan sociale activiteiten, zoals feestjes en speelafspraakjes. Geef je kind de kans om nieuwe kindjes te ontmoeten en te spelen met kinderen van verschillende achtergronden en culturen.
- Geef zelf het goede voorbeeld: Kinderen leren het meest door wat ze zien bij jou en bij anderen. Zorg ervoor dat je zelf gewenst sociaal gedrag vertoont.
- Creëer een veilige en ondersteunende omgeving voor je kleuter, waar je kind zich kan uiten en emoties kan verkennen. Moedig hen aan om hun gevoelens te delen en geef hen de tools en het vertrouwen om emoties op een gezonde manier te uiten. Juist thuis (met broer(s) en zus(sen) is een vertrouwde plek om te ‘oefenen’ van sociale vaardigheden, zoals samen spelen, delen, overleggen, ruzie maken en weer oplossen. Het is niet erg als het nog niet lukt en juist een mooie kans om te ervaren wat wel handig is en wat niet zo handig is.
- Speel sociale spelletjes: Door middel van spelletjes zoals een rollenspel, boekjes lezen, liedjes zingen, gezelschapsspelletjes en fantasiespelletjes kan je kind oefenen met verschillende sociale situaties en leren hoe ze moeten reageren. Maak hier bewust tijd voor om dit samen met je kleuter te doen.
“Kinderen volgen niet je regels, maar je voorbeeld.”
Het stimuleren van de sociale-emotionele ontwikkeling van je kleuter
Het is belangrijk om de sociale-emotionele ontwikkeling van je kleuter te stimuleren, omdat dit hen helpt om beter te weten wat ze voelen, zichzelf en anderen te begrijpen en zich te uiten. Vanaf een jaar of 4 kunnen kleuters aangeven of ze bijvoorbeeld boos of verdrietig zijn. Het controleren van emoties is dan nog lastig. Dat is een proces dat jaren duurt. Hoe vaak zeggen kinderen van deze leeftijd niet: “Ik wil nooit meer met je spelen.” Of “Ik wil je vriend niet meer zijn.”. Een kleuter kan nog niet de gevolgen overzien en zich nog niet inleven in de ander. Vertaal op dat moment wat je kind voelt. “Je vindt het niet leuk wat je vriendje doet.” of “Je bent boos.”
Je kunt je kleuter helpen om de sociale-emotionele ontwikkeling te stimuleren. Het is waardevol om je kind mee te geven dat iedereen iets anders kan voelen of uiten in dezelfde situatie.
Je kleuter kan zich nog niet daadwerkelijk inleven in de ander, maar je kunt je kleuter al wel helpen hoe je kan zien hoe iemand zich voelt, door te wijzen op de gezichtsuitdrukking, lichaamshouding en gedrag. Bijvoorbeeld: “Je zus loopt nu even weg, ze is boos en wil even alleen zijn. Laat haar maar even met rust”. “Ik zie grote ogen bij papa en hij gilde een beetje. Hij schrok van het harde geluid”. Zo leer je je kind hoe je bij anderen kan zien wat ze voelen.
En zo leer je je kind ook dat iedereen dezelfde emoties heeft, maar dat mensen eenzelfde emotie op een andere manier kunnen laten zien. Jij gaat misschien huilen door boosheid, terwijl een ander misschien gaat stampvoeten en een ander kruipt achter de bank. Ook is het goed dat kinderen meekrijgen dat mensen een andere emotie kunnen voelen in een soortgelijke situatie. Misschien wordt je ene kind heel blij om in de achtbaan te gaan, terwijl de ander het juist erg spannend vindt en niet durft. Mooi om je kinderen dit mee te geven door het te benoemen.
Elke kleuter heeft zijn eigen tempo in sociale en sociale-emotionele ontwikkeling
Het is belangrijk om te onthouden dat elke kleuter uniek is en zijn eigen tempo heeft bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Sommige kleuters hebben misschien meer ondersteuning nodig dan anderen. Voor elk kind is het essentieel om een omgeving te creëren waarin ze zich veilig en gewaardeerd voelen.
Met de weerbaarheidstraining ‘Samen en Sterk’ kun je op een speelse manier samen met je kind werken aan het versterken van de sociale vaardigheden van je kleuter. Door deze vaardigheden te stimuleren, leert je kleuter zich beter aanpassen aan veranderingen, positief contact opbouwen met vriendjes en op een goede manier grenzen aan te geven.
Door een veilige en ondersteunende omgeving te creëren en je kleuter de nodige vaardigheden en tools te bieden, kun je de sociale en emotionele ontwikkeling stimuleren en hen voorbereiden op succes op school en in het leven.
En wist je dat, zodra je baby geboren is, je al kunt starten met het stimuleren van de sociale ontwikkeling? En ook de peuterleeftijd is een belangrijke levensfase om de sociale ontwikkeling te stimuleren, omdat ze dan een basis gaan leggen hoe ze relaties met anderen kunnen opbouwen en onderhouden. En wanneer je kind de puberleeftijd krijgt is het is het stimuleren van de sociale ontwikkeling van groot belang voor hun persoonlijke groei en succes op de lange termijn.
Kortom, het versterken en stimuleren van de sociale competenties bij je kind kan vanaf baby totdat ze volwassenen zijn.
Rust in ouderschap is gespecialiseerd in het aanbieden van cursussen om weer rust in het ouderschap te krijgen. Op onze speciale pagina lees je wat je allemaal krijgt in het programma en hoe je kunt deelnemen. Bekijk ons programma voor meer informatie.
